• Δευτέρα, Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή : 09:30 - 13:30
  • .
  • Τρίτη, Πέμπτη : 18:00 - 20:30
  • .

Υπερτροφές και βότανα : Ο ρόλος τους στην υγεία μας (ευεργετικές δράσεις και κίνδυνοι κατάχρησης)

Πολύς λόγος γίνεται στις μέρες μας για την ευεργετική δράση των υπερτροφών και των βοτάνων. Ποιος είναι ο ρόλος τους λοιπόν στην υγεία μας; Είναι πράγματι τόσο ευεργετική η δράση τους ή μπορεί να κρύβουν και κινδύνους για την υγεία μας; Η αλήθεια βρίσκεται, όπως και για τα περισσότερα ζητήματα σ’ αυτή τη ζωή, κάπου στη μέση (ουδέν κακόν αμιγές καλού).

Υπερτροφές-ορισμός

Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει ένας επίσημα τεκμηριωμένος ορισμός. Αν ανατρέξουμε σε ένα λεξικό θα διαβάσουμε ότι πρόκειται για τροφές που έχουν θεραπευτικές ιδιότητες και προάγουν την υγεία καθώς περιέχουν πλήθος από βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία και αντιοξειδωτικές ουσίες.

Μερικές από τις πιο γνωστές υπερτροφές

  • Κράνμπερι, μπλούμπερι, γκότζι μπέρι
  • Ρόδι
  • Κρόκος Κοζάνης
  • Κινόα
  • Ιπποφαές
  • Λιναρόσπορος
  • Τζίντζερ
  • Τζίνσενγκ
  • Γκουαράνα
  • Σπιρουλίνα
  • Αλόη

 

Ας τις δούμε όμως την καθεμία ξεχωριστά…

 

ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ ΜΟΥΡΩΝ 

Τα πολυσυζητημένα και μάλλον υπερεκτιμημένα –berries (γνωστά σε μας ως μούρα και κράνα) είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά (πολυφαινόλες, κυρίως ανθοκυανίνες) και βιταμίνη C. Η κερκετίνη που περιέχεται στα μούρα έχει βρεθεί ότι εμποδίζει τα κύτταρα του ανοσοποιητικού να απελευθερώσουν ισταμίνη, η οποία οδηγεί σε εκδήλωση αλλεργιών.

  • Τα μπλούμπερι (μύρτιλλα) έρευνες δείχνουν ότι προφυλάσσουν από φλεγμονές και ενισχύουν το ανοσοποιητικό. Επίσης ενισχύουν την πνευματική διαύγεια και τη μνήμη.
  • Τα κράνμπερι (cranberry) αποτελούν καλή πηγή κηκιδικού οξέος, που είναι αντιοξειδωτική ουσία με αντικαρκινική δράση, καθώς εμποδίζει την αλλοίωση του DNA. Επίσης παρέχουν προστασία σε άτομα που πάσχουν από επίμονες ουρολοιμώξεις.
  • Το γκότζι μπέρι (goji berry) αποκαλείται και «μούρο της ευτυχίας» επειδή βελτιώνει τη διάθεση και τη λίμπιντο. Είναι πιο πλούσιο σε βιταμίνη C ακόμη και από το πορτοκάλι. Είναι πηγή βιταμινών Α, Β1, Β2, Β6 και Ε. Ακόμη περιέχει 18 αμινοξέα και ίχνη 18 μετάλλων.

Αντί αυτών… Καλό θα είναι να προτιμούμε τα κράνα και την κορινθιακή σταφίδα, που παράγονται στο τόπο μας και όχι σε κάποιο μακρινό, εξωτικό σημείο του πλανήτη.

 

ΡΟΔΙ

Όλοι μας γνωρίζουμε ότι το ρόδι θεωρείται το φρούτο της καλοτυχίας (σπάσιμο την Πρωτοχρονιά) και της γονιμότητας επίσης. Χάρη στα αντιοξειδωτικά που περιέχει προστατεύει από το οξειδωτικό στρες, προσφέρει προστασία στην εγκεφαλική λειτουργία και τη μνήμη.

Επίσης ο χυμός ροδιού μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της αρτηριακής πίεσης (επειδή περιέχει κάλιο) και προφυλάσσει από τον κίνδυνο για αρτηριοσκλήρωση, καθώς συμβάλλει στην αντίσταση των κυττάρων στην απορρόφηση της LDL (κακής) χοληστερόλης.

 

ΚΡΟΚΟΣ ΚΟΖΑΝΗΣ (σαφράν) 

Άλλο ένα προϊόν της ελληνικής φύσης ο κρόκος Κοζάνης (ή αλλιώς η ελληνική ζαφορά).

Οι κροκίνες που περιέχονται στα στίγματα του κρόκου είναι υδατοδιαλυτά καροτενοειδή, τα οποία με βάση εργαστηριακές μελέτες αναστέλλουν τον πολλαπλασιασμό των λευχαιμικών κυττάρων, κυρίως του μαστού και του παχέος εντέρου. Ακόμη ο κρόκος Κοζάνης είναι πλούσιος σε βιταμίνες του συμπλέγματος B (B1, B2, B6, B9), καθώς επίσης και σε μαγνήσιο, ψευδάργυρο, χαλκό και σελήνιο. Βοηθάει επίσης στη βελτίωση της πέψης, γι’ αυτό προτείνεται και ως αφέψημα

 

ΚΙΝΟΑ 

Είναι ένα ψευτοδημητριακό, για την ακρίβεια είναι ένας θάμνος που οι σπόροι του τρώγονται. Περιέχει περισσότερες πρωτεΐνες από οποιοδήποτε άλλο δημητριακό και όλα τα βασικά αμινοξέα. Οι πρωτεΐνες του είναι υψηλής βιολογικής αξίας, αντίστοιχες με αυτές του κόκκινου κρέατος και των γαλακτοκομικών, ενώ σε αντίθεση με αυτά έχει πολύ χαμηλότερα λιπαρά και περισσότερες φυτικές ίνες. Επίσης περιέχει βιταμίνες του συμπλέγματος Β, κάλιο, σίδηρο και ψευδάργυρο.

 

ΙΠΠΟΦΑΕΣ 

Οι μικροί καρποί του έχουν πορτοκαλί χρώμα και υπόξινη γεύση. Παρόλο που δεν έχουνε γίνει πολλές κλινικές μελέτες σε μεγάλους πληθυσμούς φαίνεται ότι λόγω των αντιοξειδωτικών ουσιών που περιέχει, να ενισχύει το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Μειώνει την CRP (φλεγμονές) και βελτιώνει τη μεταγευματική ινσουλίνη και γλυκόζη. Τονώνει τον οργανισμό και προστατεύει από τον καρκίνο.

 

ΛΙΝΑΡΟΣΠΟΡΟΣ 

Είναι πλούσιος σε ω-3 λιπαρά οξέα και φυτικές ίνες. Καταπολεμά τη δυσκοιλιότητα. Βοηθάει στην πρόληψη του καρδιαγγειακού κινδύνου, καθώς μειώνει τη χοληστερόλη και τα τριγλυκερίδια. Ανακουφίζει από τα κρούσματα αναπνευστικών προβλημάτων (άσθμα).

Αντενδείξεις: η υπερβολική ποσότητα είναι τοξική λόγω των υψηλών συγκεντρώσεων σε φυτικό ανάλογο των ανθρώπινων οιστρογόνων.

 

ΤΖΙΝΤΖΕΡ (πιπερόριζα) 

Η πικάντικη αυτή ρίζα κομμένη σε λεπτές φέτες, βρασμένη σε νερό, με λίγο χυμό λεμόνι ή πορτοκάλι και μέλι είναι δημοφιλές ρόφημα για την ανακούφιση από τα συμπτώματα του κρυολογήματος (βήχα, πονόλαιμο). Το τζίντζερ αυξάνει τη θερμογένεση κι έτσι επιταχύνει το μεταβολισμό άρα και την καύση των θερμίδων. Ταυτόχρονα, ενισχύει το αίσθημα κορεσμού κι έτσι μας αποτρέπει από το να καταναλώσουμε μεγάλες ποσότητες φαγητού.

Ως ισχυρό αντιφλεγμονώδες, το τζίντζερ καταπραΰνει το μυϊκό πόνο που οφείλεται στην έντονη σωματική άσκηση ή σε άτομα που υποφέρουν από ρευματοειδή αρθρίτιδα. Χάρη στα αιθέρια έλαια που περιέχει (τζιντζερόλη) αυξάνει την κινητικότητα του γαστρεντερικού σωλήνα.

Βοηθάει ακόμη κατά της ναυτίας είτε αυτή προέχεται από μετακινήσεις με μεταφορικά μέσα, είτε από την εγκυμοσύνη.

Αντενδείξεις: επειδή αυξάνει την έκκριση σάλιου στο στόμα και χολής πρέπει να αποφεύγεται από άτομα με ιστορικό χολολιθίασης. Επίσης άτομα που λαμβάνουν αντιπηκτική αγωγή πρέπει να το αποφεύγουν γιατί ενισχύει την τοξικότητα της βαρφαρίνης (αντιπηκτικό φάρμακο).

 

ΤΖΙΝΣΕΝΓΚ (ginseng: η ρίζα της ζωής στα κινέζικα) 

Η βασική του ιδιότητα είναι ότι απομακρύνει τις τοξίνες από τον οργανισμό μας, μεταφέροντας οξυγόνο στα κύτταρα. Προσφέρει σωματική και ψυχική τόνωση ειδικά σε εξασθενημένους οργανισμούς, ηλικιωμένα άτομα ή σε περιόδους έντονου στρες.

Αντενδείξεις: να αποφεύγεται από άτομα με υπέρταση. Στην περίπτωση αυτή είναι προτιμότερο να χρησιμοποιείται το ginkgo biloba, ένα βότανο που βοηθάει στην καλύτερη κυκλοφορία του αίματος, καθώς και στην τόνωση του οργανισμού και της μνήμης, άρα και από άτομα με άνοια και Alzheimer.

 

ΓΚΟΥΑΡΑΝΑ 

Στα τροπικά δάση του Αμαζονίου που ευδοκιμεί θεωρείται ελιξήριο νιότης και μακροζωίας. Ευνοεί την πνευματική διαύγεια, ενισχύοντας τις γνωστικές λειτουργίες και ιδιαίτερα την αυτοσυγκέντρωση και τη μνήμη. Διεγείρει ήπια το κεντρικό νευρικό σύστημα, λόγω της καφεΐνης που περιέχει, γι’ αυτό και θεωρείται υποκατάστατο του καφέ. Χρησιμοποιείται σε πολλά αθλητικά σκευάσματα με στόχο τη βελτίωση της φυσικής κατάστασης και την αντοχή, καταπολεμώντας τη σωματική κόπωση και εξάντληση.

Αντενδείξεις: σε μεγάλες ποσότητες προκαλεί: αυπνία, υπερένταση, τρέμουλο, ζάλη, πονοκέφαλο, ταχυπαλμία και δύσπνοια.

Απαγορεύεται: σε άτομα με προβλήματα υγείας (καρδιαγγειακά, διαβήτη, πεπτικό έλκος, αγχώδη διαταραχή, νεφρικές βλάβες), καθώς επίσης και σε εγκύους, θηλάζουσες και μικρά παιδιά.

Ακατάλληλοι συνδυασμοί: όχι παράλληλα με: αλκοόλ, καφέ, ροφήματα με καφεΐνη, αναψυκτικά τύπου cola, διεγερτικές ουσίες (π.χ. αμφεταμίνες) και φάρμακα για άσθμα, κατάθλιψη, αντιπηκτικά, αντιβιοτικά, αντισυλληπτικά και χάπια οιστρογόνων γιατί προκαλούν πονοκέφαλο, ταχυπαλμία, νευρικότητα, καθώς μειώνουν την ταχύτητα μεταβολισμού της καφεΐνης.

 

ΣΠΙΡΟΥΛΙΝΑ

Αυτό το κυανοπράσινο μικροφύκι περιέχει περίπου 60-70% πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας, ελάχιστο νάτριο και καθόλου ιώδιο. Βοηθάει στον έλεγχο των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα καθώς και της λιγούρας, οπότε είναι καλός σύμμαχος σε προσπάθειες απώλειας βάρους.

Αντενδείξεις: ασθενείς που πάσχουν από αυτοάνοσα νοσήματα (π.χ. ερυθηματώδης λύκος, νόσος Crohn) με έντονα ενεργοποιημένο το ανοσοποιητικό τους σύστημα πρέπει να την αποφεύγουν γιατί θα το διεγείρουν ακόμη περισσότερο. Επίσης πρέπει να αποφεύγεται από άτομα με προβλήματα θυρεοειδούς, καθώς και από όσους που πάσχουν από φαινυλκετονουρία.

 

ΑΛΟΗ (φυτό της αθανασίας)

Από τα πιο πλούσια σε θρεπτικά συστατικά φυτά που ευδοκιμεί και στην Ελλάδα. Δρα ως αντισηπτικό και ενισχύει την επούλωση πληγών. Εξαιτίας της αντιφλεγμονώδους και αντιμικροβιακής της δράση έγινε γνωστή στο ευρύ κοινό. Ενισχύει επίσης την παραγωγή κολλαγόνου από τον οργανισμό, βοηθάει στη μείωση μυϊκών πόνων, καθώς και σε κρίσεις άσθματος.

Αντενδείξεις: η αυξημένη κατανάλωση από το στόμα μπορεί να προκαλέσει κράμπες και διάρροια. Πρέπει να αποφεύγεται στην εγκυμοσύνη και το θηλασμό, καθώς και από άτομα που είναι αλλεργικά σε τρόφιμα που ανήκουν στην ίδια ομάδα (σκόρδο, κρεμμύδι, σπαράγγια). Λόγω της καθαρτικής της δράσης μειώνει τα επίπεδα καλίου στο αίμα και μπορεί να προκαλέσει αρρυθμίες. Επειδή βελτιώνει τη λειτουργία του παγκρέατος χρειάζεται προσοχή από τα διαβητικά άτομα, ώστε να ρυθμίσουν αναλόγως την ινσουλίνη τους.

 

Βότανα-ορισμός

Είναι τα φυτά των οποίων τα φύλλα ή οι μίσχοι χρησιμεύουν ως τροφή ή θεραπεία.

Ευεργετικά οφέλη από τη χρήση τους

  • Δίνουν γεύση στο φαγητό μας, χωρίς να αυξάνουν τις θερμίδες
  • Είναι ένας νόστιμος τρόπος μείωσης του αλατιού (ιδιαίτερα χρήσιμα για όσους έχουν υψηλή αρτηριακή πίεση ή νεφροπάθεια)

Ορισμένα, όπως οι καυτερές πιπεριές και το μπούκοβο, λόγω της καψαϊκίνης που περιέχουν, αυξάνουν τη θερμογένεση άρα και το μεταβολισμό. Οι φαινολικές ουσίες που περιέχονται σε ορισμένα μπαχαρικά (όπως η κουρκουμίνη, η κίτρινη χρωστική του κάρυ) μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης νευρολογικών παθήσεων. Οι κατεχίνες επίσης που βρίσκονται στο πράσινο τσάι προστατεύουν από το οξειδωτικό στρες.

Αντενδείξεις για τη χρήση τους: άτομα με ευαισθησία στο στομάχι, έλκος ή γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση πρέπει να αποφεύγουν τη χρήση μπαχαρικών.

 

Μυρωδικά

 

ΜΑΪΝΤΑΝΟΣ:

Διουρητικό, άρα βοηθάει στις λοιμώξεις του ουροποιητικού και τη νεφρολιθίαση. Επίσης διευκολύνει την πέψη και φρεσκάρει την αναπνοή, Είναι καλή πηγή βιταμίνης C, καλίου, σιδήρου, ασβεστίου και μαγνησίου.

Αντενδείξεις: όχι μεγάλες ποσότητες την εγκυμοσύνη, γιατί μπορεί να προκαλέσει αιμορραγίες και πρόωρο τοκετό. Επειδή είναι πλούσιο σε οξαλικό οξύ πρέπει να αποφεύγεται από άτομα με αρθρίτιδα, λόγω σχηματισμού λίθων.

 

ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ:

Έχει αντιφλεγμονώδη και αντιμικροβιακή δράση, άρα μπορεί να βοηθήσει ανακουφίζοντας από τα συμπτώματα τους ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα, οστεοαρθρίτιδα και φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου.

 

ΔΥΟΣΜΟΣ:

Χρησιμοποιείται ως αφέψημα από άτομα που υποφέρουν από άσθμα, βρογχίτιδα, καθώς και σε γαστρεντερολογικά προβλήματα, όπως η δυσπεψία. Ως συστατικό σε λοσιόν ή κρέμα καταπραΰνει από τη φαγούρα σε δερματοπάθειες και κνίδωση.

Αντενδείξεις: δεν επιτρέπεται η χρήση του κατά τη διάρκεια εγκυμοσύνης και θηλασμού.

 

ΜΕΝΤΑ:

Όπως και ο δυόσμος περιέχει μενθόλη, αλλά σε μεγαλύτερες ποσότητες, η οποία έχει αναλγητική και αντιοξειδωτική δράση. Βοηθάει στη θεραπεία του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου καθώς έχει αντισπασμωδική δράση στα εντερικά τοιχώματα και στους μαλακούς μύες του σφιγκτήρα.

Αντενδείξεις: ακριβώς για τους παραπάνω λόγους τα άτομα με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ) πρέπει να περιορίζουν τη χρήση μέντας καθώς η χαλάρωση αυτή των μυών μπορεί να επιδεινώσει την παλινδρόμηση υγρών. Επίσης δεν επιτρέπεται η χρήση του κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού αλλά και στα βρέφη και τα μικρά παιδιά.

ΡΙΓΑΝΗ:

Βοηθάει στον έλεγχο της χοληστερόλης. Ως αφέψημα χρησιμοποιείται για την καταπολέμηση του κρυολογήματος (κυρίως για το βήχα), της δυσπεψίας, της ναυτίας και των πόνων της περιόδου.

 

ΔΕΝΔΡΟΛΙΒΑΝΟ:

Πέρα από τη χρήση του στη μαγειρική χρησιμοποιείται και στην αρωματοθεραπεία, αλλά και ως αφέψημα. Ως αφέψημα καταπολεμά τους πονοκεφάλους, τις κράμπες στο στομάχι, τη ναυτία και το φούσκωμα. Επίσης ανακουφίζει από τους πόνους της περιόδου. Ως αιθέριο έλαιο αλλά και στη φαρμακοβιομηχανία χρησιμοποιείται για την ενίσχυση της γνωστικής λειτουργίας, τη δυνατότητα συγκέντρωσης αλλά και τη διάθεση.

 

ΛΕΒΑΝΤΑ:

Ως αφέψημα προτείνεται σε αγχώδη άτομα και σε όσους πάσχουν από κρίσεις πανικού, καθώς και σε περιπτώσεις αυπνίας. Ακόμη το λάδι λεβάντας χρησιμοποιείται ως καταπραϋντικό σε εγκαύματα, κοκκινίλες και τσιμπήματα.

Αντενδείξεις: αλλεργική ρινίτιδα, άσθμα και εγκυμοσύνη.

 

ΤΣΟΥΚΝΙΔΑ:

Όσο περισσότερο προσπαθούμε να την αποφύγουμε στη φύση για τον έντονο ερεθισμό και τη φαγούρα που προκαλεί η επαφή της με το δέρμα μας, άλλο τόσο ωφέλιμη είναι για την υγεία μας. Σε πολλά μέρη της Ελλάδος συνηθίζουν να φτιάχνουν πίτες με τσουκνίδα και άλλα άγρια χόρτα (παπαρούνα, σταμναγκάθι). Τα φύλλα της τσουκνίδας αυξάνουν τη λειτουργία του θυρεοειδή, άρα και το μεταβολισμό. Η υψηλή της συγκέντρωση σε βιταμίνη C και η απουσία οξαλικού οξέος βοηθάει στην καλύτερη απορρόφηση του σιδήρου, επομένως είναι ευεργετική στα άτομα που πάσχουν από σιδηροπενική αναιμία. Λόγω της έντονης διουρητικής δράσης προάγει την καλή λειτουργία των νεφρών (αποβολή πέτρας, θεραπεία από ουρολοιμώξεις)

Αντενδείξεις: να αποφεύγεται από άτομα με αυξημένη πηκτικότητα αίματος, αρτηριοσκλήρωση, καθώς και από γυναίκες σε περίοδο εγκυμοσύνης ή με αδενώματα μήτρας.

Ας περάσουμε στα αφεψήματα…

 

ΤΣΑΪ 

Χάρη στις πολυφαινόλες και συγκεκριμένα τα φλαβονοειδή που περιέχει έχει αντιοξειδωτική δράση, μειώνει τις φλεγμονές, την LDL χοληστερόλη, βελτιώνοντας έτσι την καρδιαγγειακή λειτουργία. Επίσης έχει αντιθρομβωτική δράση, προφυλάσσει από το οξειδωτικό στρες, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο για καρκίνο, αρθρίτιδα και Alzheimer.

Αντενδείξεις: οι κατεχίνες που είναι και τα πιο γνωστά από τα φλαβονοειδή που περιέχει το τσάι επειδή μειώνουν την πίεση πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο από υποτασικά άτομα, εγκύους και θηλάζουσες.

 

ΤΣΑΪ του βουνού

Το τσάι του βουνού το οποίο στη χώρα μας συλλέγεται από τον Όλυμπο, τον Ταΰγετο, τον Παρνασσό, την Εύβοια και την Κρήτη περιέχει όλες τις προαναφερθείσες ιδιότητες, δεν εμφανίζει όμως διεγερτική δράση σε αντίθεση με το κλασικό, άρα μπορεί να καταναλωθεί άφοβα και το βράδυ χωρίς να προκαλέσει αϋπνίες και υπερένταση.

 

ΒΑΛΕΡΙΑΝΑ

Το εκχύλισμα της ρίζας της βαλεριάνας έχει ηρεμιστικές και αγχολυτικές ιδιότητες, επομένως βοηθάει στην καταπολέμηση του άγχους, της υπερέντασης, της αυπνίας και της ταχυπαλμίας. Επίσης λόγω της αντισπασμωδικής της δράσης μπορεί να καταπραΰνει σε περιπτώσεις νευρικής δυσπεψίας, στομαχικών κραμπών, πόνων περιόδου, ακόμη και σε κρίσεις εξάρσεων σε άτομα με ευερέθιστο έντερο.

Αντενδείξεις: η συχνή χρήση μπορεί να οδηγήσει σε πονοκεφάλους και κακή διάθεση.

 

ΧΑΜΟΜΗΛΙ

Θεωρείται χαλαρωτικό, οπότε καταναλώνεται για την καταπολέμηση της αυπνίας. Βοηθάει σε πεπτικές διαταραχές (κατά των αερίων των εντέρων) και στην επούλωση τραυμάτων, καθώς έχει αντιφλεγμονώδη και αντιμυκητιακή δράση. Για το λόγο αυτό δρα άμεσα και στην καταπολέμηση λοιμώξεων του ουροποιητικού, όπως η κυστίτιδα, αλλά και γυναικολογικών προβλημάτων (πόνοι περιόδου, κολπικός κνησμός).

Αντενδείξεις: δεν πρέπει να λαμβάνεται σε συνδυασμό με αντιπηκτικά,

ασπιρίνη, ηρεμιστικά, αντικαταθλιπτικά, και φάρμακα όπως Inderal, Plavix.

 

ΕΥΚΑΛΥΠΤΟΣ 

Είναι ευρέως γνωστή η ευεργετική δράση του στο κρυολόγημα καθώς απελευθερώνει την αναπνοή (με εισπνοές ατμών, αλλά και παστίλιες), καταπραΰνει τον πονόλαιμο και το βήχα (ρευστοποιεί τα φλέματα). Καταπολεμά την ουλίτιδα (με πλύσεις μετά το βούρτσισμα). Σε κρίσεις άσθματος και στις βρογχίτιδες το λάδι ευκαλύπτου σταματά την υπερβολική έκκριση των βρόγχων. Χρησιμοποιείται και ως αντισηπτικό. Συγκεκριμένα το αιθέριο έλαιο του ευκάλυπτου όταν καίγεται ή εξατμίζεται καθαρίζει τον αέρα σε χώρους όπου νοσηλεύονται ασθενείς, επισπεύδοντας την ανάρρωση και επίσης λειτουργεί προληπτικά για αποφυγή ιώσεων και μολύνσεων.

 

ΕΧΙΝΑΚΕΙΑ

Το βότανο αυτό χρησιμοποιείται ως φυσικό αντιβιοτικό και ενισχυτικό του ανοσοποιητικού μας συστήματος χάρη στην ικανότητά του να ρυθμίζει τη λεμφική λειτουργία και να απομακρύνει τις τοξίνες από το σώμα μας. Επίσης είναι χρήσιμο για την καταπολέμηση φλεγμονών και μολύνσεων (π.χ. ουρολοιμώξεις).

Αντενδείξεις: πρέπει να χρησιμοποιείται για μικρά χρονικά διαστήματα (όχι περισσότερο από 2 μήνες) γιατί διαφορετικά μπορεί να έχει ακριβώς την αντίθετη από την

επιθυμητή δράση, δηλαδή να αποδυναμώσει την άμυνα του οργανισμού.

 

ΦΑΣΚΟΜΗΛΟ

Ίσως το καλύτερο βότανο για γυναίκες που βρίσκονται σε προκλιμακτηριακή φάση ή έχουνε μπει στην εμμηνόπαυση, καθώς βοηθάει το σώμα να προσαρμοστεί στις ορμονικές αλλαγές, καταπολεμώντας τη νωθρότητα, την πνευματική και σωματική κούραση.

Αντενδείξεις: θα πρέπει να αποφεύγεται από γυναίκες με αυξημένα οιστρογόνα. Λόγω της διεγερτικής του δράσης καλό είναι επίσης να αποφεύγεται και από άτομα με υπέρταση.

 

ΛΟΥΙΖΑ

Το φυτό αυτό με τα μικρά λευκά αρωματικά του άνθη έχει αντιμικροβιακή δράση. Δρα ευεργετικά στους στομαχικούς πόνους, τους πόνους περιόδου και στον ήπιο πυρετό. Χρησιμοποιείται στη θεραπεία νευρολογικών παθήσεων καθώς έχει αντικαταθλιπτική δράση και καταπολεμά την ατονία, την υπερένταση και την αυπνία.

 

ΤΙΛΙΟ (φλαμούρι)

Επίσης χαλαρωτικό, διουρητικό και άριστο αφέψημα κατά του κρυολογήματος, της γρίπης και της καταρροής. Μειώνει την πίεση και καταπραΰνει από την ημικρανία.

Αντενδείξεις: λόγω της καταπραϋντικής του δράσης εάν είμαστε πολύ κουρασμένοι μπορεί να επιδεινώσει το αίσθημα της κόπωσης

 

ΑΡΜΠΑΡΟΡΙΖΑ

Χρησιμοποιείται κυρίως ως αρωματικό στην παρασκευή γλυκών. Ως αφέψημα είναι ιδανικό κατά της ναυτίας των ταξιδιωτών και ως παυσίπονο κατά της αρθρίτιδας. Ακόμη ανακουφίζει από τις ημικρανίες

Αντενδείξεις: πρέπει να αποφεύγεται σε περίοδο εγκυμοσύνης γιατί επιδρά στο ορμονικό και κεντρικό νευρικό σύστημα. Προσοχή στην έντονη μυρωδιά του αιθέριου ελαίου από τους αλλεργικούς στα αρώματα.

 

ΤΑΡΑΞΑΚΟ (πικραλίδα)

Είναι πικρό ως αφέψημα αλλά αυξάνει τη ροή της χολής οπότε και βοηθάει άτομα με χολολιθίαση. Επίσης λόγω της έντονης διούρησης που προκαλεί βοηθάει στην αποβολή του ουρικού οξέος από τον οργανισμό, γι’ αυτό και έχει ευεργετική δράση σε άτομα που υποφέρουν από ρευματισμούς και αρθρίτιδα.

Προτεινόμενα ροφήματα

  • Τσάι του βουνού με μήλο, κανέλλα, πορτοκάλι
  • Τσάι του βουνού με κανέλλα, γαρύφαλλo, πορτοκάλι και μέλι
  • Πράσινο τσάι με χυμό από ρόδι και εσπεριδοειδή, μέλι και κανέλλα
  • Πράσινο τσάι με μέντα και λάιμ
  • Μέντα ή δυόσμος με μαύρη ζάχαρη, λεμόνι και μαστίχα Χίου (κρύο σαν κοκτέιλ-Mojito)

 

 Στην υγειά σας!

Τα SOS της διατροφής μας…

Ας δούμε τώρα 10 τροφές που πρέπει να περιλαμβάνουμε στη διατροφή μας και ας μην είναι από τις πιο δημοφιλείς:

  • Ελαιόλαδο
  • Γιαούρτι
  • Βρώμη
  • Κόκκινο κρασί
  • Ξηροί καρποί
  • Μέλι
  • Σουσάμι
  • Φρούτα και λαχανικά
  • Μαστίχα
  • Κανέλλα

Ας τις δούμε όμως την καθεμία ξεχωριστά…

 

ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ 

Τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα και οι πολυφαινόλες που βρίσκονται στο ελαιόλαδο βοηθούν στην πρόληψη για καρδιαγγειακά νοσήματα. Προστατεύει τις αρτηρίες, καθώς μειώνει την «κακή» LDL χοληστερόλη και έτσι εμποδίζεται η δημιουργία αθηρωματικών πλακών που οδηγούν σε θρομβώσεις. Επίσης ασκεί προστατευτική δράση στο κεντρικό νευρικό σύστημα, άρα και σε εκφυλιστικές παθήσεις, όπως το Alzheimer.

 

ΓΙΑΟΥΡΤΙ ΚΑΙ ΚΕΦΙΡ 

Περιέχουν προβιοτικά, βακτήρια δηλαδή που ενισχύουν τη μικροβιακή χλωρίδα, άρα βελτιώνουν τη λειτουργία του εντέρου και ενισχύουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Ιδίως το κεφίρ περιέχει περίπου τριπλάσια ποσότητα ασβεστίου σε σχέση με το γάλα, συμβάλλοντας έτσι στην πρόληψη της οστεοπόρωσης. Επίσης ελαχιστοποιεί την εμφάνιση αλλεργιών και δυσανεξίας στη λακτόζη.

 

ΒΡΩΜΗ (κουάκερ)

Είναι πλούσια πηγή φυτικών ινών, πρωτεΐνης, βιταμινών του συμπλέγματος Β, ασβεστίου, μαγνησίου, καλίου και ψευδαργύρου. Εκτός από τη ρύθμιση της λειτουργίας του εντέρου συμβάλλει και στον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης. Επίσης προκαλεί έντονο το αίσθημα του κορεσμού, οπότε ελαχιστοποιεί τα τσιμπολογήματα στη διάρκεια της ημέρας, συμβάλλοντας έτσι και στην απώλεια βάρους. Μπορεί να καταναλωθεί με πολλούς συνδυασμούς και σε διάφορες παρασκευές (ως δημητριακό με γάλα ή γιαούρτι, σε κρέμες, μπάρες δημητριακών, κέικ, ψωμάκια, μπισκότα, κρέπες, τηγανίτες)

 

ΚΟΚΚΙΝΟ ΚΡΑΣΙ, ΧΥΜΟΣ ΣΤΑΦΥΛΙΟΥ 

Εκτός από τις βιταμίνες C, B1 και B6 περιέχουν και φαινόλες που βοηθούν στη μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου. Ειδικά η ρεσβερατρόλη που περιέχουν, βρέθηκε ότι έχει αντιοξειδωτική, αντιφλεγμονώδη και αντικαρκινική δράση. Εννοείται ότι μιλάμε για μέτρια κατανάλωση, 1 ποτηράκι/ημέρα.

 

ΞΗΡΟΙ ΚΑΡΠΟΙ (ωμοί, ανάλατοι)

Είναι πλούσιοι σε ακόρεστα λιπαρά οξέα, άρα προσφέρουν παραπλήσια με το ελαιόλαδο οφέλη. Επίσης περιέχουν υψηλές συγκεντρώσεις σε βιταμίνες με κύρια τη βιταμίνη Ε, η οποία εκτός των άλλων, φαίνεται να έχει προστατευτική δράση σε άτομα με αλλεργική ρινίτιδα. Τα αντιοξειδωτικά που περιέχουν πολεμούν τις ελεύθερες ρίζες στον οργανισμό μας προστατεύοντας μας από το οξειδωτικό στρες, ενισχύοντας έτσι το ανοσοποιητικό μας σύστημα.

 

ΜΕΛΙ και προϊόντα της μέλισσας (βασιλικός πολτός, πρόπολη, γύρη)

Ο βασιλικός πολτός περιέχει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά (σάκχαρα, αμινοξέα, λιπαρά οξέα, βιταμίνες του συμπλέγματος Β, ασβέστιο, ψευδάργυρο, νάτριο και κάλιο) για την προάσπιση της υγείας μας. Είναι η πλουσιότερη πηγή παντοθενικού οξέος (βιταμίνη Β5), η οποία καταπολεμά το στρες, την κούραση και την αυπνία.

Η γύρη που συλλέγουν οι μέλισσες από τα άνθη των φυτών και την μετατρέπουν σε κόκκους έχει 5 έως 7 φορές περισσότερη πρωτεΐνη από το κόκκινο κρέας. Για το λόγο αυτό συνιστάται για την κάλυψη των αυξημένων αναγκών αθλητών και όσων αναρρώνουν από ασθένειες για ταχύτερη ανάπλαση των ιστών. Είναι επίσης ένα φυσικό αντίδοτο καταπολέμησης του υψηλού πυρετού και της ιγμορίτιδας.

Η πρόπολη είναι η ουσία με την οποία οι μέλισσες καλύπτουν τα τείχη από τις κυψέλες. Παρέχει προστασία ενάντια στους ιούς ενισχύοντας το ανοσοποιητικό μας σύστημα.

 

ΣΟΥΣΑΜΙ (ταχίνι, παστέλι, χαλβάς)

Αν και μικροσκοπικός σπόρος περιέχει βιταμίνες του συμπλέγματος Β, βιταμίνη Ε, ασβέστιο, σίδηρο, φώσφορο, μαγνήσιο, κάλιο, ψευδάργυρο και σελήνιο. Επίσης οι λιγνάνες (σεσαμίνη, σεσαμολίνη) που περιέχει έχουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες και καταπολεμούν τις ελεύθερες ρίζες που ευθύνονται εκτός των άλλων και για την πρόωρη γήρανση

Το ταχίνι παράγεται από την πολτοποίηση των σπόρων του σουσαμιού και χρησιμοποιείται τόσο στη μαγειρική, όσο και στη ζαχαροπλαστική κυρίως σε περιόδους νηστείας

Το παστέλι που είναι ο συνδυσμός σουσάμι με μέλι (και μπορεί και περιέχει και ξηρούς καρπούς ή αποξηραμένα φρούτα) είναι ένα από τα πιο υγιεινά και θρεπτικά σνακ για παιδιά αλλά και ενήλικες.

Τέλος, ο χαλβάς έχει την ίδια διατροφικά αξία αλλά πρέπει να καταναλώνεται με μέτρο γιατί περιέχει πολλές θερμίδες σε μικρή ποσότητα.

 

ΦΡΟΥΤΑ ΚΑΙ ΛΑΧΑΝΙΚΑ

«Φάτε ένα ουράνιο τόξο»

Όταν η διατροφή μας περιέχει ποικιλία και αφθονία σε εποχικά φρούτα και λαχανικά, όπως ορίζει η μεσογειακή διατροφή, διασφαλίζουμε την πρόσληψη όλων εκείνων των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών που βελτιώνουν και προασπίζουν την υγεία μας.

 

ΜΑΣΤΙΧΑ

Αμιγώς ελληνικό προϊόν καθώς τα μαστιχόδεντρα φύονται μόνον στο νησί της Χίου. Η αρωματική αυτή φυσική ρητίνη που εξάγεται από τα μαστιχόδεντρα έχει αντισηπτικές και αντιφλεγμονώδεις δράσεις. Ιδιαίτερα ευεργετική η δράση της σε παθήσεις του γαστρεντερικού, όπως οισοφαγίτιδα, γαστρίτιδα, έλκος δωδεκαδακτύλου, μέχρι κολίτιδα και αιμορροΐδες. Ακόμη έρευνες δείχνουν ότι μπορεί: να μειώσει τα επίπεδα σακχάρου και χοληστερόλης στο αίμα, να βοηθήσει στην πέψη και να προστατεύσει το πεπτικό μας σύστημα από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού που ευθύνεται για το έλκος. Επίσης βρέθηκε ότι μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα «καλής» HDL χοληστερόλης και να μειώσει την «κακή» LDL χοληστερόλη και τα τριγλυκερίδια. Βοηθάει σε περιπτώσεις αλλεργικών αντιδράσεων και να συμβάλλει στη διατήρηση στοματικής υγιεινής, προστατεύοντας από την τερηδόνα και την πλάκα.

και από μπαχαρικά…

 

ΚΑΝΕΛΛΑ

Είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικές ουσίες που αναστέλλουν τη δημιουργία ελευθέρων ριζών και αποτρέπουν την εμφάνιση κάποιων μορφών καρκίνου, τις φλεγμονές, το Αλτσχάιμερ και την εμφάνιση ωχράς κηλίδας. Φαίνεται να μειώνει τα μεταγευματικά σάκχαρα, ελέγχοντας καλύτερα τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Θεωρείται επίσης ισχυρό αφροδισιακό. Στη φαρμακολογία χρησιμοποιείται για τη ρύθμιση του έμμηνου κύκλου καθώς και στην πρόληψη σχηματισμού θρόμβων (λόγω της κινναμαλδεϋδης που περιέχει). Μπορεί να αντικαταστήσει τη ζάχαρη στα ροφήματα, καθώς και μέρος αυτής στην παρασκευή γλυκών.

Σημείωση: Για καθημερινή χρήση στα ροφήματα, στα φαγητά και στα γλυκά πρέπει να προτιμούμε την κανέλλα Κεϋλάνης

Ο αντίλογος…

Οι συνθήκες κάτω από τις οποίες τα τρόφιμα εξετάζονται στο εργαστήριο είναι συχνά πολύ διαφορετικές από αυτές που συνήθως αυτά καταναλώνονται από τους ανθρώπους στην καθημερινότητά τους. Επίσης πολλές έρευνες χρησιμοποιούν είτε ποντίκια ως πειραματόζωα ή εργαστηριακά (in vitro) πειράματα σε απομονωμένες παρτίδες από ανθρώπινα κύτταρα. Επομένως μπορεί οι επιστήμονες να έχουν μια ιδέα για το ποια θα είναι τα οφέλη και οι επιπτώσεις τους στη λειτουργία του οργανισμού και την υγεία, αλλά υπάρχει κάποια εγγύηση ότι θα έχουν τα ίδια αποτελέσματα όταν θα καταναλωθούν μέσω της διατροφής;

Δεδομένου ότι συνήθως καταναλώνουμε ένα συνδυασμό τροφών, η ευεργετική δράση προκύπτει συνήθως από τον τρόπο που η μια τροφή αλληλοσυμπληρώνει την άλλη. Για παράδειγμα: τα καρότα και το σπανάκι περιέχουν β-καροτίνη η οποία αφομοιώνεται καλύτερα όταν καταναλωθεί μαζί με μία πηγή λίπους, όπως είναι το ελαιόλαδο.

Επίλογος

«Η τροφή σου να είναι το φάρμακό σου και το φάρμακό σου η τροφή σου»

Ιπποκράτης (400 π.Χ.)

 

Εννοείται ότι το καλάθι της φύσης ενισχύει το ανοσοποιητικό μας σύστημα και πρέπει να είναι η πρώτη επιλογή μας, επειδή όμως οι ανάγκες στην εποχή μας έχουν αυξηθεί κυρίως εξαιτίας των έντονων περιβαλλοντικών αλλαγών και του στρες που βιώνουμε καθημερινά, συχνά είναι επιβεβλημένη και η παρέμβαση της σύγχρονης ιατρικής και φαρμακολογίας για την προάσπιση της σωματικής και ψυχικής μας υγείας.

 

Βιβλιογραφία

  • Bellisle F, Diplock ST, Hornstra G, Koletzko B, Roberfroid M, Salminen S and Saris WHM (1998). Functional Food Science in Europe. British Journal of Nutrition 80 (Suppl.1), S1-S193
  • Carlsen MH, Halvoersen BL, Holte K, Bohn SK, Dragland S, Sampson L, Willey C, Senoo H, Umezono Y, Sanada C, Barikmo I, Berhe N, Willet WC, Phillips KM, Jacobs DR Jr, Blomhoff R. The total antioxidant content of more than 3100 foods, beverages, spices, herbs and supplements used worldwide. Nutr J 2010 Jan 22;9:3
  • EUFIC Review (2012). Fruit and vegetable consumption in Europe-do Europeans get enough?
  • Geleijhse J, Launer L, Kuip D, Hofman A, Witterman J. Inverse association of tea and flavonoid intakes with incident myocardial infraction: The Rotterdan study. Am J Clin Nutr 2002; 75(5) 880-86
  • Gems D, Patridge L. Stress-response hormesis and aging: that which does not kill us makes us stronger. Cell Metab 2008, 7(3): 200-3
  • Hassimotto NMA et al. Antioxidant activity of dietary fruits, vegetables, and commercial frozen fruit pulps. J Agric Food Chem 53:2928-35
  • Hooper L et al. (2008). Flavonoids, flavonoid-rich foods, and cardiovascular risk: a meta-analysis of randomized controlled trials. Am J Clin Nutr 88(1):38-50
  • http://www.eufic.org/article/en/artid/The-science-behind-superfoods/
  • Majewska I, Gendaszewska-Darmach E (2001). Proangiogenic activity of plant extracts in accelerating wound healing-a new face of old phytomedicines. Acta Biochim Vol 58(4): 449-60
  • McMurdo M, Argo I, Phillips G, Daly F and Davey P (2008). Cranberry or trimethoprim for the prevention of recurrent urinary tract infections? A randomized controlled trial in older women. Journal of Antimicrobial Chemotherapy, 489
  • Paraschos S, Mitakou S, «Chios gum mastic: A review of its biological activities». Curr Med Chem 2012; 19(14):2292-302
  • Sarris J, McIntyre E, Camfield D A (2013). Plani-based medicines for anxiety disorders. Part 1: a review of preclinical studies. CNS Drugs Mar; 27(3): 207-19
  • Spices and Herbs: Improving Public Health through Flavorful Eating. Nutrition Today. September/October 2014. Volume 29, Supplement 5, pages S1-S26
  • Tapsell LC, Hemphill I, Cobiac L, Patch CS, Sullivan DR, Fenech M, Roodenrys S, Keogh JB, Clifton PM, Williams PG, Fazio VA, Inge KE. Health benefits of herbs and spices: the past, the present, the future. Med J Aug 21;185(4 Suppl):S4-24
  • The British Dietetic Association, Food facts section
  • Young IS, Woodside JV. Antioxidants in health and disease. J Clin Pathol 2001, 54:176-186
  • Κανέλλου Γ. (2011) Μελέτη της αντιοξειδωτικής ικανότητας αφεψημάτων από αρωματικά φυτά της ελληνικής χλωρίδας. Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Μαρκέλλα Μπαϊρακτάρη

    Διατροφολόγος MSc

        6944 296922

    info@diatrofimou.eu

Μοιράσου το: